فهرست مطالب
نوشتن مقالات تحقیقاتی برای اکثر ما کمی دشوار و البته زمان بر است. این نوع نوشته یک فرم معمولی و بسیار مدون نیست و با آگاهی از برخی قوانین (برخی صریح و برخی دیگر به طور ضمنی) نوشته میشود تا با اعتبار لازم برای چاپ در یک مجله معتبر آماده شود. ما این نوع مقالات را با عنوان «مقاله بیس» میشناسیم و میتوانیم از آنها در انجام پایان نامه استفاده کنیم. همانطور که از نام مقاله بیس پیداست، این مقاله به عنوان یک سنگ بنا برای پایان نامه در نظر گرفته می شود. مقاله بیس به دلیل برخورداری از ساختاری کامل و جامع از نظر پژوهشی می تواند به عنوان نقشه راه برای پژوهشگر عمل کند.
مقاله بیس چیست؟
در یک معنای کلی مقالات بیس، مجموعه مقالاتی هستند که میتوان از آنها به عنوان مراجع معتبر برای نوشتن پایان نامه استفاده کرد. در واقع این نوع پژوهشها (فارغ از نوع پژوهشی که استفاده کردهاند کتابخانهای یا میدانی) توانستهاند به اعتبار لازم میان مجلات و کتب علمی دست پیدا کنند. در بیشتر موارد آنها را در مجلاتی پیدا میکنیم که رنک بالایی دارند و البته اعتبار زیادی میان خوانندگان پیدا کردهاند.
به بیان دیگر ما برای پیدا کردن یک نمونه مقاله مرجع یا بیس به نوشتهای نیاز داریم که پیشینهای قوی را بررسی کرده باشد و خود به عنوان پیشینه مطالعات دیگر مورد استفاده قرار گرفته باشد. در واقع میزان دادهها و اطلاعاتی که به مخاطب ارائه میکند آنقدر معتبر و مستدل هستند که میتوان از آنها برای بررسی و پیشبرد یک چارچوب فکری استفاده کرد.
ارائه مقاله بیس در پایان نامه
همان طور که از تعریف بالا مشخص است، ما از مقالات بیس استفاده میکنیم تا ایده و نظریه مورد استفاده در پایان نامه خود را ارتقا دهیم. در واقع با استفاده از مراجعی این چنینی ثابت کردهایم که صحبت ما پشتوانه علمی و معتبر دارد.
توجه داشته باشید که ارائه مقاله بیس میتواند هم پیش برنده و مبحث پایان نامه ما باشد و هم ایده اصلی آن را تشکیل دهد. به این معنی که گاها پایان نامهها برای بررسی و تبیین نظریه منعکس شده در یک مقاله معتبر نوشته میشود و گاهی برای اعتباربخشی که مبحثی که با مقالات مذکور هم رأی است. به هر صورت کاربرد این نوع نوشتههای معتبر نشان دهنده میزان اهمیت، پیشینه و گستره مطالعاتی موضوعی است که انتخاب کردهاید.
ویژگی های مقاله بیس
برای ارائه مقاله بیس باید توجه کنید که مقاله حتما به روز باشد و مقالات نهایتا 3 الی 4 سال اخیر می توانند مناسب باشند. به هیچ وجه سراغ مقاله های قدیمی نباید برویم. به این خاطر که آنها با معیارهای روز در تضاد هستند. به طور کلی اگر انتخاب مقاله بیس درست انجام شود، نوشتن پروپوزال و پایان نامه راحت تر می شود.
لیست ویژگیهای زیر را در نظر داشته باشید تا زمان جستجو میان مقالات فارسی و انگلیسی بدانید با چه مؤلفههایی باید به دنبال مقالات بیس بگردید.
- مقاله دارای فرضیه باشد.
- روش تحقیق در مقاله موجود باشد.
- موضوع مقاله تکراری نباشد.(این کار از طریق جست وجو در Irandoc قابل ارزیابی است)
- اغلب ظاهری رسمی با جداول، دیاگرام و نمودارها دارند.
- همیشه یک پاراگراف چکیده یا خلاصه در بالای متن وجود دارد که روششناسی مقاله را توصیف میکند.
- مقالات توسط یک مرجع یا متخصص در این زمینه نوشته میشوند.
- دایره واژگان و زبان مقاله بیس شامل اصطلاحات تخصصی همان رشته است.
- مقاله از سایتهای معتبری مانند Science Direct و یا Springer و یا Emerald و… باشد.
- در مجلات عملی معتبر چاپ شدهاند و اغلب حاوی کلمه «Journal»، « Review»، یا « Research» هستند.
- معمولا یک تمرکز موضوعی خاص و اصلی در کنار یک ایده فرعی دارند.
- شامل تحقیقات خاص، آزمایش یا مطالعات عمیق در همان زمینه هستند.
- برای محققان، اساتید یا دانشجویان در آن حوزه فکری نوشته شدهاند.
- غالبا توسط همتایان نویسنده قبل از انتشار بررسی میشود (بازبینی یا داور شدهاند)
- هیچ گونه تبلیغاتی برای گسترش آن نظریه یا تحقیق انجام نمیدهند.
- همیشه به روز هستند و یا ادامه پژوهشهای قدیمی خواهند بود.
- مدل مفهومی و پژوهشی خود را به صراحت عنوان کرده و آن را دنبال میکنند.
- گاهی اوقات در ضمائم مقاله بیس، محقق پرسشنامه خود را قرار داده که در این صورت شما علاوه بر اینکه مدل تحقیق خود را دارید، پرسشنامه استاندارد را نیز خواهید داشت. البته تعداد مقالاتی که دارای پرسشنامه هستند بسیار کم است.
پیدا کردن مقاله بیس
بهترین روش پیدا کردن مقاله بیس استفاده درست از محقق گوگل یا همان Google Scholar است. در این فضا میتوانید با جستجوی معنای مورد نظر خود، به مقالتی دست پیدا کنید که توسط نویسندگان حوزه کاری شما نوشته شدهاند. گوگل اسکولار امکان فیلتر کردن مقالات در بازه زمانی مشخص را هم فراهم میکند تا بتوانیم به جدیدترین مباحث دسترسی راحتی داشته باشیم.
یک نکته مهم زمان استفاده از این فضا امکان دسترسی به رزومه نویسندگان است. زمانی که مقالهای را جستجو میکنید، زیر نام برخی از نویسندگان خط کشیده شده است. با انتخاب نام آنها میتوانید علاوه بر آشنایی با دیگر پژوهشهای انجام شده توسط او، سه شاخص مهم زیر را هم بررسی کنید.
- Citation: این مقاله چقدر استفاده شده است.
- index h: چه مقدار از مجموعه مقالات نویسنده مورد ارجاع قرار گرفته است.
توجه داشته باشید که در این فضا میتوانید مقالات نویسنده را با فیلتر کردن سال انتشار دسته بندی کنید و از قسمت «quoted by» متوجه شوید که هر مقاله چند بار ارجاع داده شده است. همچنین با کلیک روی نام مقاله میتوانید به ژورنال اصلی دسترسی پیدا کرده و آن را دانلود کنید.
در ذیل نام نویسنده تگهایی وجود دارد که معمولا نام حوزههای کاری و پژوهشهای مربوطه هستند. میتوانید با انتخاب آنها به رزومه و مقالات نویسندگان برتر دسترسی داشته باشید. برای نمونه اگر واژه Art به معنای هنر را جستجو کرده باشید، زیر نام نویسندگان با تگهایی مانند Beauty، Aesthetics و Psychology مواجه خواهید شد. با انتخاب هر تگ میتوان نویسنده موفق و مرجع آن زمینه را به راحتی پیدا کرد. نوشتههای این افراد غالبا به عنوان مقاله بیس مورد استفاده هستند. همچنین با فالو کردن مقالات این نویسنده میتوانید از آثار جدید او در ایمیل خود با خبر شوید.
انتخاب مقاله بیس برای پایان نامه
در بخش قبلی یکی از بهترین روشهای انتخاب مقالات بیس را با هم مرور کردیم. اما باید بدانید که این مورد تنها روش نیست و شما با استفاده از سایتها و امکانات زیر هم میتوانید برای پایان نامه خود به دنبال مقالات مناسب باشید.
- Science direct
- Elsevier
- Emerald
- Springer
- Cambridge Journals
همچنین پایگاههایی مانند نورمگز، سیویلیکا، ایرانداک، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه استنادی علم جهان اسلام (ISC)، ایران مدکس، مدلیب هم میتوانند نمونه مقالات معتبر به زبان فارسی را در اختیار شما قرار دهند تا برای اعتباربخشی به پایان نامه خود از آنها استفاده کنید.
با توجه به هرآنچه که تاکنون گفتهایم، یکی از اولین کارهایی که برای پیدا کردن مقاله بیس برای پایان نامه باید انجام دهید، بررسی استناد به مجله است. اطلاعات مربوط به مقاله مانند عنوان مجله، جلد، شماره و صفحات معمولا در صفحه اول مقاله وجود دارند. برای استناد صحیح مقاله در پایان نامه خود حتما به این اطلاعات نیاز دارید.
همچنین در یک مقاله تحقیقاتی، نویسندگان وابستگی خود را معمولا به یک دانشگاه یا مؤسسه تحقیقاتی فهرست میکنند. در یک مقاله بیس، شما هرگز نویسنده ناشناس نخواهید داشت یا نیازی به جستجوی نام یا وابستگی نویسنده ندارید؛ زیرا همه اطلاعات باید به صورت واضح ارائه شده باشد.
نکته دیگری که نباید از آن چشم پوشی کرد بررسی متدولوژی مقالات است. مقاله باید بخش روششناسیهای خود را به صورت واضح ارائه کند تا مخاطب بداند نویسنده (نویسندگان) چگونه تحقیقات خود را انجام دادهاند.
کلام آخر
در نهایت امر پیدا کردن یک مقاله بیس راهکارهای مشخصی دارد که در این متن به آنها اشاره کردیم. همچنین با استفاده از نکات و ویژگیهای ذکر شده هم میتواند مقاله یا مقالات مورد نظر خود را از سایتهای یاد شده دانلود کنید.